Ενδιαφέρον το θέμα μας και για το μήνα Μάρτιο, όπου ασχολούμαστε με τα είδη Δημοτικού Τραγουδιού, τα όργανα και τις ορχήστρες.
Σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας υπάρχουν αρκετές διαφοροποιήσεις στο δημοτικό τραγούδι, τόσο στο ύφος και το άκουσμα του τραγουδιού, όσο και στα όργανα που συνθέτουν την ορχήστρα.
Έτσι έχουμε για παράδειγμα στη βόρεια Ελλάδα (Κεντρική Μακεδονία, Θράκη) ορχήστρα με κυρίαρχα όργανα τη γκάϊντα, το ζουρνά και το νταούλι. Οι χοροί είναι συνήθως γρήγοροι και κάποιες φορές χρειάζονται ιδιαίτερα επιδέξιους χορευτές. Ενδεικτικά αναφέρουμε την ‘Πουσεντνίτσα’ που ακούμε στην Κεντρική Μακεδονία:
και το ζωναράδικο που συναντάμε στη Θράκη:
Στη βόρεια Ελλάδα έχουμε επίσης και την Ποντιακή μουσική, όπου τα όργανα που κυριαρχούν στις ορχήστρες είναι η ποντιακή λύρα και το νταούλι. Εδώ παραθέτουμε τον Πυρρίχιο χορό:
και το Πιτσάκ Οιν, ή το χορό των μαχαιριών, που είναι εντυπωσιακός, αλλά και επικίνδυνος για τη σωματική ακεραιότητα των χορευτών:
Στη Δυτική Μακεδονία η σύνθεση της ορχήστρας αλλάζει αρκετά, αφού εδώ συναντάμε περισσότερο τα χάλκινα πνευστά, τρομπέτα, τρομπόνι, σαξόφωνο και νταούλι. Αντιπροσωπευτικό κομμάτι της περιοχής είναι το Πουστσένο, ή Λεβέντικος ή Λυτός από τη Φλώρινα:
Για να αλλάξουμε λίγο κατεύθυνση, θα πάμε προς τα νοτιο-ανατολικά, όπου έχουμε τα νησιώτικα τραγούδια, με εντελώς διαφορετικά ακούσματα. Εδώ κυριαρχεί η λύρα, το βιολί και το σαντούρι. Ένας ιδιαίτερα εντυπωσιακός χορός είναι ο Ικαριώτικος, που έχει και δύσκολα χορευτικά βήματα:
Νοτιότερα, στην Κρήτη, συναντάμε την Κρητική λύρα και το λαούτο, και από την περιοχή αυτή ακούμε ένα Πεντοζάλι:
Γυρνώντας πάλι στα βορειοδυτικά, στα Επτάνησα συναντάμε το μαντολίνο, την κιθάρα και το βιολί. Από εκεί ακούμε την Κερκυραϊκή Ρούγα:
Και τέλος, να μιλήσουμε και για τον τόπο μας, την Ήπειρο, για την οποία θα μας επιτρέψετε να πούμε και δυο λόγια παραπάνω.
Τα όργανα παραδοσιακά όργανα της περιοχής είναι το κλαρίνο, το λαούτο, το ντέφι και το βιολί. Τα τραγούδια ποικίλουν σε ύφος και ρυθμό, αφού μπορεί να έχουμε εύθυμα τραγούδια που μιλάνε για την αγάπη, αλλά και τραγούδια που πραγματεύονται τον καημό, την ξενιτειά, ακόμα και μοιρολόγια.
Ακoύμε ένα απόσπασμα με τραγούδια για την αγάπη:
Καθώς είναι πολλά τα τραγούδια που μιλάνε για την ξενιτειά, και γενικότερα για τον καημό των ανθρώπων, είναι συνηθισμένο να βγαίνουν πιο έντονα συναισθήματα στο χορό, όσο η μουσική γίνεται πιο αργή:
Επίσης, όπως και σε άλλες περιοχές, για κάθε περίσταση υπάρχουν και τα αντίστοιχα τραγούδια που ταιριάζουν και ακούγονται. Αυτό που παρατηρείται ιδιαίτερα στα ηπειρώτικα τραγούδια είναι ότι τα λόγια του τραγουδιού παίζουν ίσως πιο σημαντικό ρόλο από την ίδια τη μελωδία, και κάνουν το χορευτή ή τον ακροατή να τραγουδάει μαζί με την ορχήστρα:
Καλή ακρόαση!
* Συντονιστές της δραστηριότητας ήταν από κοινού η εκπαιδευτικός Μουσικής Ρέντιτ Ειρήνη και ο εκπαιδευτικός Πληροφορικής Κυριαζής Ιωάννης.
** ΠΡΟΣΟΧΗ: Για τους συνδέσμους που οδηγούν έξω από την ιστοσελίδα του Σχολείου, το Σχολείο δεν είναι υπεύθυνο για το περιεχόμενο ή τη διαθεσιμότητα τους.